بازتاب اخلاقیات زردشتی در اندرز‌های حکیم ناصرخسرو

نویسندگان

  • نفیسه مرادی دانشجوی دکترای زبان و ادبیات فارسی دانشگاه الزهراء (س)
چکیده مقاله:

این مقاله سعی در تبیین این موضوع دارد که حکیم ناصرخسرو، در بیان دیدگاه‌های اخلاقی خود، که نمود آن‌ها را بیش از همه در اندرزهای وی می‌توان دید، از آموزه‌های اخلاقی زردشتی تأثیر پذیرفته است. تأثیرپذیری وی از ادبیات فارسی میانه و آیین زردشتی، محدود به اندرزهای اخلاقی نبوده است، بلکه رسوب این مضامین در کنه ضمیر وی، در ساختار زبانی و فکری آثارش نیز نمود یافته است. در این پژوهش، با توجه به ضرورت بررسی تأثیر زبان و ادبیات پهلوی بر آثار شاعران و نویسندگان قرون نخستین اسلامی و اهمیت این تأثیر در خوانش و تحلیل دقیق‌تر متون دورۀ اسلامی و با توجه به این‌که نفوذ زمینه‌های فکری و زبانی ادبیات فارسی میانه در آثار دورۀ اسلامی اغلب توسط پژوهشگران نادیده گرفته شده است؛ به بررسی تطبیقی اندرز‌های حکیم ناصرخسرو و متون اخلاقی زردشتی با تکیه بر متن کتاب ششم دینکرد، که در واقع چکیدۀ اندرزنامه‌های زرتشتی است، پرداخته شده و با تحلیل شباهت‌های این دو اثر در دستگاه فکری و فلسفی و در بیان دیدگاه‌های اخلاقی، به این نتیجه دست یافته‌ایم که حکیم ناصرخسرو، در سرایش اندرزها، تحت تأثیر و وامدار ادبیات و آیین زردشتی بوده است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بازتاب افکار اسماعیلیه درآثار ناصرخسرو

برای فهم هر شاعر و نویسنده ای درک زمینه های فکری او لازم است.نویسنده در این مقاله می کوشد بازتاب اندیشه های اسماعیلیه را درآثار ناصرخسرو به اجمال بررسی کند و توضیحی مختصر آنگونه که علاقه مندان را به کارآید‘ ارائه دهد.

متن کامل

تصویر خدا در اندیشۀ دو حکیم مسلمان (ناصرخسرو و سنایی)

سیمای خداوند در هر فرهنگ و تمدنی به‌گونه‌ای خاص ترسیم شده‌است. این تصویر از خدا که زاییدۀ باورها و عقاید خاص یک مکتب یا اندیشه است به‌صورتی مستقیم در افکار و اعمال افراد و نیز ساخت ایدئولوژی و جهان‌بینی آنها تأثیر‌گذار است. تلاش ما در این نوشتار بر این خواهد بود تا به بررسی و مقایسه تصویر خداوند در نگاه دو حکیم مسلمان یعنی "ناصرخسرو قبادیانی" و "سنایی غزنوی" بپردازیم تا از این رهگذر بتوانیم نقا...

متن کامل

بازتاب افکار اسماعیلیه درآثار ناصرخسرو

برای فهم هر شاعر و نویسنده ای درک زمینه های فکری او لازم است.نویسنده در این مقاله می کوشد بازتاب اندیشه های اسماعیلیه را درآثار ناصرخسرو به اجمال بررسی کند و توضیحی مختصر آنگونه که علاقه مندان را به کارآید‘ ارائه دهد.

متن کامل

بازتاب نظریات عرفانی حکیم ترمذی در آثار ابن‌عربی

در این جستار، ضمن بیان دغدغه‌های مشترک حکیم ترمذی و ابن‌عربی حول مسائلی نظیر حکمت، ولایت، تأویل و منازل قرب، به دیدگاه‌هایی که نخستین بار حکیم ترمذی مطرح نموده و ابن‌عربی برمبنای آن‌ها نظریه‌پردازی کرده، اشاره شده است. مفاهیمی مانند منازله، مُلک‌الملک، عبودت و ختم ولایت در آثار حکیم ذکر شده و ابن‌عربی به شرح آن‌ها پرداخته است. همچنین، طرح بحث از اجزای نبوت و تحدث برای ابن‌عربی زمینه‌ساز پیدایش ا...

متن کامل

بازتاب رنج در اشعار ناصرخسرو قبادیانی

رنج، به عنوان یکی از وجوه برجسته¬ی زندگی بشری، از جمله مسائلی است که هر انسانی در زندگی خویش با آن روبرو می شود. این مقولۀ بسیار پیچیده در ادبیات، انعکاس ویژه¬ای یافته و به جرأت می¬توان گفت که در کمتر اثری، آن نمود نیافته است. ناصرخسرو، شاعر حکیم و فیلسوف نامی قرن پنجم نیز نه تنها از این امر مستثنی نبوده، بلکه رنج در اشعارش بازتاب ویژه¬ای یافته است، و این شاخصه را می¬توان در محتوا، وزن، واژگان ...

بازتاب مسائل سیاسی - اجتماعی در دیوان ناصرخسرو

این تحقیق با عنوان ((بازتاب مسائل سیاسی اجتماعی در دیوان ناصرخسرو)) در پنج فصل تنظیم شده است. فصل اول: بیانگر هدف و اهمیت موضوع انتخابی، شیوه تحقیق و مسیر آن است، و بیان نکته، که این تحقیق به ویژگیهای زیباشناختی شعر نظر ندارد بلکه هدف پرداختن به مضامین و محتوی اثر و جهان بینی، فکر و فرهنگ شاعر است. فصل دوم: بیان پیوند تقابلی بین شعر و جامعه و مروری گذرا بر شعر اجتماعی در تاریخ هزار و دویست ساله...

15 صفحه اول

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 9  شماره 31

صفحات  213- 228

تاریخ انتشار 2017-05-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023